Mực nước sông Mekong thấp nhất 6 thập kỷ

Ngày đăng: 16/02/2022

Lượng mưa kém, biến đổi khí hậu và các con đập đã tạo ra điều kiện tồi tệ nhất dọc theo sông Mekong trong hơn 60 năm khi khu vực này bước vào năm hạn hán thứ tư, đe dọa sinh kế của khoảng 65 triệu người.

Do đó, Ủy ban sông Mekong (MRC) đang thúc giục sáu nước Mekong khẩn trương giải quyết “dòng chảy thấp trong khu vực, biến động nước và hạn hán”.

Sông Mekong là một trong những tuyến đường thủy dài nhất thế giới, bắt nguồn từ cao nguyên Tây Tạng, chạy dài hơn 4.000km, từ thượng nguồn xuống hạ nguồn, chảy qua các nước Trung Quốc, Myanmar, Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam trước khi đổ ra Biển Đông. Hàng chục triệu người đã dựa vào con sông này để có thực phẩm, nước uống, năng lượng và nguồn thu nhập.

Trong báo cáo mới nhất của mình, "Dòng chảy Thấp Mekong và Điều kiện Hạn hán năm 2019–2021", MRC nhận thấy rằng kể từ năm 2015, chế độ thủy văn đã thay đổi, với nhiều dòng chảy mùa khô hơn và giảm dòng chảy mùa mưa do gia tăng các hồ chứa trong lưu vực.

Theo Trung tâm Stimson có trụ sở tại Hoa Kỳ, 11 đập ngăn dòng chính của sông Mekong ở Trung Quốc và Lào đã được hoàn thành. Hơn 118 đập đã được xây dựng dọc theo các phụ lưu. Ngoài ra còn có hàng trăm đập nhỏ hơn được sử dụng để tưới tiêu, canh tác mùa màng, thu hoạch cá và phân phối nước trên khắp các nước hạ lưu sông Mekong.

Những con đập này cũng đang giữ lại 50% lượng phù sa, kết hợp với việc nạo vét cát và thiếu mực nước cần thiết để xả sạch sông, đã làm tăng độ mặn.

Theo báo cáo của Ủy ban sông Mekong MRC, năm 2020 là năm khô hạn nhất, với lượng mưa dưới mức bình thường hàng tháng trừ tháng 10, và cần có nhiều hành động hơn “không chỉ từ Trung Quốc mà từ tất cả các nước thành viên MRC để cùng giải quyết những vấn đề này”.

Cần có các biên pháp ngay lập tức "để giảm thiểu khủng hoảng", bao gồm thiết lập một cơ chế thông báo chung về những dao động bất thường của mực nước và trong tương lai, vận hành và quản lý phối hợp các hồ chứa và đập thủy điện.

Ông An Pich Hatda, Giám đốc điều hành của Ban Thư ký MRC cho biết: “Ngoài ra, các quốc gia nên xem xét các phương án xây dựng thêm kho chứa để quản lý các điều kiện hạn hán và lũ lụt cấp bách cũng như một mô hình hoạt động cho toàn bộ lưu vực sông Mekong.”