Hội thảo tham vấn kết quả thực hiện hoạt động Xây dựng cơ sở dữ liệu về ngân hàng cát và hoạt động Xây dựng kế hoạch duy trì ổn định

Ngày đăng: 19/05/2023

Ngày 18/5/2023, tại Thành phố Hồ Chí Minh, trong khuôn khổ dự án “Giảm thiểu tác động biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai thông qua sự tham gia của khối công tư trong khai thác cát bền vững đồng bằng sông Cửu Long”, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai phối hợp với Tổ chức quốc tế về bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam (WWF Việt Nam) tổ chức Hội thảo tham vấn kết quả các hoạt động “Xây dựng Ngân hàng cát” và “Kế hoạch duy trì ổn định hình sông khu vực đồng bằng sông Cửu Long”. Ông Nguyễn Văn Tiến, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai chủ trì Hội thảo.

Hội thảo có sự tham dự của các đại diện các đơn vị trực thuộc các Bộ: Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, Giao thông vận tải. Về phía địa phương, Hội thảo có sự tham dự của đại diện các Sở: Nông nghiệp và PTNT, Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng và Hội Nông dân, Hội Phụ nữ các tỉnh, thành phố khu vực ĐBSCL. Ngoài ra, một số tổ chức quốc tế, đối tác phát triển và đại diện các Viện, trường, cơ quan nghiên cứu và một số đơn vị tư vấn cũng có mặt tại Hội thảo.

Các nghiên cứu và báo cáo từ các địa phương gần đây cho thấy vấn đề khai thác cát sỏi không bền vững cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra xói lở bờ sông, bờ biển, thúc đẩy quá trình sụt lún công trình hạ tầng diễn ra nhanh chóng.

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 23/2020/NĐ-CP ngày 24/02/2020 về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông, trong đó quy định về quy hoạch, thăm dò, khai thác; kinh doanh, tập kết, vận chuyển cát, sỏi lòng sông và công tác bảo vệ lòng, bờ, bãi sông. Đối tượng áp dụng của Nghị định đối với Cơ quan quản lý nhà nước về khoáng sản, về tài nguyên nước; các cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến công tác quản lý cát, sỏi lòng sông; kinh doanh, tập kết, vận chuyển cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông, hồ; các tổ chức, cá nhân được phép thăm dò, khai thác, vận chuyển cát, sỏi và khoáng sản khác trên sông, suối, kênh, rạch hồ chứa và vùng cửa sông ven biển.

Trên quan điểm quản lý thiên tai tại Luật Phòng, chống thiên tai, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật PCTT và Luật đê điều cũng đã quy định nhiều hành vi bị nghiêm cấm, trong đó tại điều 12 Luật PCTT có nêu rõ “Thực hiện hoạt động làm tăng rủi ro thiên tai mà không có biện pháp xử lý, khắc phục, đặc biệt là chặt phá rừng phòng hộ, lấn chiếm bãi sông, lòng sông, tạo vật cản, cản trở dòng chảy, khai thác trái phép cát, sỏi, khoáng sản gây sạt lở bờ sông, bờ biển.”

Từ những yêu cầu thực tế đó, Tổng cục PCTT, nay là Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai đã đề xuất WWF Việt Nam hỗ trợ các nghiên cứu, đánh giá về các vấn đề có liên quan tới sạt lở bởi một trong những nguyên nhân là khai thác cát thông qua dự án “Giảm thiểu tác động biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai thông qua sự tham gia của khối công tư trong khai thác cát bền vững ở Đồng bằng sông Cửu Long”.

Phó Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai Nguyễn Văn Tiến phát biểu tại Hội thảo

Trong năm 2022, dự án đã tổ chức các Hội thảo về hoạt động “Xây dựng kế hoạch duy trì ổn định hình thái sông ở ĐBSCL” và hoạt động “Xây dựng cơ sở dữ liệu về ngân hàng cát” để thu nhận các thông tin về tình trạng và các yêu cầu về quản lý khai thác cát tác động tới công tác phòng, chống thiên tai nói chung và phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển nói riêng.

Đến nay, với sự vào cuộc sát sao của WWF, các đơn vị tư vấn đã tổ chức thực hiện đo đạc, khảo sát và xây dựng các báo cáo về cơ sở dữ liệu ngân hàng cát.

Ông Hoàng Việt, Quản lý chương trình Nước ngọt, Giám đốc dự án IKI SMP - WWF Việt Nam phát biểu tại Hội thảo

Tại Hội thảo, các bên liên quan sẽ cập nhật về tiến độ và các kết quả đã thực hiện trong việc xây dựng ngân hàng cát và kế hoạch duy trì ổn định hình thái sông ở ĐBSCL, thông qua các nội dung sau:

Báo cáo sơ bộ kết quả thực hiện hoạt động xây dựng ngân hàng cát;
Trình bày mục tiêu, phương pháp, lộ trình xây dựng và khung Kế hoạch duy trì ổn định hình thái sông
Trao đổi thảo luận và góp ý để hoàn thiện kết quả hoạt động và xây dựng cơ sở dữ liệu ngân hàng cát, lộ trình thí điểm tích hợp vào kế hoạch khai thác cát của các địa phương.

Các ý kiến góp ý và trao đổi của Hội thảo sẽ góp phần hỗ trợ cho các cơ quan chức năng có được một bộ thông tin, dữ liệu thiết thực, hữu ích, phù hợp với tình hình thực tế trong công tác phòng, chống thiên tai, hướng tới sự phát triển bền vững ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long.